روش صحیح نگهداری روزانه دستگاه جوش لیزر
روش صحیح نگهداری روزانه دستگاه جوش لیزر
مقدمه
اگر دستگاه جوش لیزر دارید—چه برای کارگاه کوچک و چه برای تولید صنعتی—قطعاً میدانید که کیفیت جوش و دوام دستگاه ارتباط مستقیم با نحوه نگهداری روزانه آن دارد. بسیاری از مشکلاتی که اپراتورها با آن مواجه میشوند، از افت قدرت لیزر گرفته تا تغییر رنگ جوش یا گرمشدن بیشازحد دستگاه، نتیجهی همین بیتوجهیهای کوچک اما مهم است.
خبر خوب اینکه نگهداری صحیح دستگاه جوش لیزر، کار سخت و پیچیدهای نیست. کافی است چند مرحله ساده اما استاندارد را هر روز انجام دهید تا:
• کیفیت جوش همیشه ثابت و قابل اعتماد باشد
• دستگاه کمتر خراب شود و هزینه تعمیرات کاهش پیدا کند
• عمر منبع لیزر، لنز، فیبر و قطعات جانبی چند برابر شود
• سرعت کار بالا بماند و وقفههای کاری از بین برود
1. اصول پایهای نگهداری دستگاه جوش لیزر
نگهداری دستگاه جوش لیزر بر پایه سه اصل مهم است:
1.۱. پاکیزگی
90٪ خرابیهای دستگاههای لیزر ناشی از کثیفی لنز، نازل، گردوغبار محیط، دستزدن اشتباه به فیبر یا ورود آلودگی به هد جوش است.
1.۲. کنترل دما
دستگاه لیزر دشمن گرماست. اگر چیلر خوب کار نکند، یا آب آلوده باشد، قدرت لیزر افت میکند و حتی منبع لیزر ممکن است آسیب ببیند.
1.۳. ثبات شرایط کاری
تغییرات شدید دما، رطوبت زیاد، ضربه، فیبر خمشده یا شل شدن اتصالات همگی باعث کاهش کیفیت جوش میشوند.
2. چکلیست نگهداری روزانه دستگاه جوش لیزر
مهمترین بخش مقاله همین است. این چکلیست باید هر روز انجام شود.
2.۱. قبل از شروع کار (Pre-Start Checklist)
✓ بررسی سطح آب چیلر
• آب باید بین Min و Max باشد.
• کمبود آب باعث گرمشدن بیشازحد دستگاه میشود.
✓ بررسی تمیزی فیلترهای چیلر
• اگر فیلتر چیلر گرفته باشد، دما بالا میرود و دستگاه اخطار میدهد.
✓ کنترل دمای آب چیلر
• بهترین دما بین 22 تا 26 درجه است.
✓ چک کردن تمیزی لنز حفاظتی نازل
• لکه، دود، گردوغبار یا چربی روی لنز باعث انتشار نامنظم لیزر میشود.
✓ بررسی کابل فیبر
• کابل نباید تا شده، زیر پا مانده یا بیشازحد خم شده باشد.
• خم شدن بیش از 30 درجه بیشترین آسیب را به فیبر وارد میکند.
✓ کنترل اتصالات برق
جوش لیزر نیاز به برق پایدار دارد. هرگونه اتصال سست یا دوشاخه لق ممکن است دستگاه را خاموش کند.
2.۲. اقدامات حین کار
✓ کنترل پیوسته دمای چیلر
اگر دما بالاتر از ۳۰ درجه شد، سرعت کار را کاهش دهید یا دستگاه را موقتاً خاموش کنید.
✓ چک کردن تغییرات کیفیت جوش
اگر دیدید:
• رنگ جوش عوض شد
• سطح جوش زبر شد
• دود زیاد ایجاد شد
• صدا تغییر کرد
احتمالاً لنز کثیف شده یا قدرت لیزر افت کرده است.
✓ توجه به صدای دستگاه
هر صدای غیرعادی نشانه مشکل است—از هد گرفته تا پاور.
2.۳. بعد از پایان کار
✓ تمیز کردن نازل و لنز حفاظتی
با دستمال بدون پرز و الکل ایزوپروپیل ۹۹٪.
✓ تمیز کردن سطح بدنه هد جوش
چربی، دود و پاششهای ریز فلز روی هد جمع میشود.
✓ خاموش کردن دستگاه به روش استاندارد
1. توقف لیزر
2. خاموش کردن هد
3. خاموش کردن منبع
4. خاموش کردن چیلر
✓ جمعکردن و بدون خم نگهداشتن فیبر
به فیبر ضربه نزنید و روی زمین رها نکنید.
3. نگهداری هفتگی دستگاه جوش لیزر
• بررسی سلامت کابلهای داخلی دستگاه
• تمیز کردن کامل فنها و دریچههای تهویه
• چک کردن سلامت کانکتور فیبر
• کنترل لرزشهای غیرعادی دستگاه هنگام کار
• بازبینی شیر تخلیه چیلر برای رسوبات
مثال واقعی:
بسیاری از مشتریان گزارش میدادند که قدرت لیزر افت کرده. بعد از بررسی مشخص شد که ورودی هوای دستگاه با گردوغبار بسته شده و هوا به خوبی در سیستم جریان نداشته است.
4. نگهداری ماهانه دستگاه
• تعویض یا شستوشوی کامل آب چیلر
• رسوبزدایی مسیرهای آب
• بررسی تخصصی لنزهای داخلی توسط تکنسین
• تست قدرت لیزر با پاورمتر
• کالیبراسیون دستگاه
• چک کردن تنظیمات سرعت و توان برای مواد مختلف
5. نکات مهم در نگهداری هد جوش و فیبر نوری
5.۱. نحوه دستزدن صحیح به فیبر
• هرگز فیبر را رها نکنید
• روی زمین نکشید
• کابل را در مسیرهای تیز، زیر پا یا زیر قطعات کار قرار ندهید
5.۲. تمیز کردن هد
هرگونه کثیفی روی هد در بلندمدت باعث داغ شدن، سوختن لنز یا افت کیفیت جوش میشود.
5.۳. چک کردن نازل
نوک نازل باید سالم و صاف باشد. هر ضربه کوچکی روی نازل، الگوی خروجی گاز را تغییر میدهد.
6. روش صحیح تمیز کردن لنزها
نکات بسیار مهم:
• از دستمال معمولی به هیچوجه استفاده نکنید.
• فقط دستمال بدون پرز مخصوص و الکل ۹۹ درصد.
• لنز را با فشار تمیز نکنید؛ فقط لمس آرام و دایرهای.
مراحل:
1. خاموش کردن کامل دستگاه
2. جدا کردن لنز حفاظتی
3. دمیدن هوا برای حذف گردوغبار
4. تمیز کردن با الکل و دستمال
5. نصب مجدد لنز
7. اشتباهات رایج اپراتورها
• استفاده از آب شهری معمولی داخل چیلر
• روشنکردن دستگاه بدون چک کردن سطح آب
• تمیز نکردن لنز به مدت چند روز
• رها کردن فیبر روی زمین
• جوشکاری در محیطهای پر گردوغبار
• کارکردن با دمای چیلر ۳۰+ درجه
• دستکاری هد بدون تخصص
پرسشهای متداول
1. هر چند وقت یک بار باید لنز دستگاه جوش لیزر را تمیز کنم؟
اگر روزانه کار میکنید، تمیزکاری باید هر روز انجام شود. در محیطهای پر گردوغبار حتی دو بار در روز.
2. بهترین آب برای چیلر چیست؟
آب مقطر با مقدار کمی ضد رسوب/ضد جلبک. استفاده از آب معمولی سیستم خنککننده را خراب میکند.
3. چرا قدرت لیزر کم میشود؟
دلایل رایج:
• کثیفی لنز
• بالا بودن دمای چیلر
• گرفتگی نازل
• آسیبدیدگی فیبر
• رسوب در چیلر
4. دستگاه جوش لیزر نیاز به سرویس دورهای دارد؟
بله. سرویس تخصصی ماهانه یا دو ماه یکبار برای دستگاههای پرفشار ضروری است.
5. اگر هنگام جوشکاری جرقه زیاد شود چه کنم؟
ابتدا لنز را چک کنید، سپس نازل را تعویض کنید. اگر مشکل ادامه داشت، احتمال آسیب در فیبر وجود دارد.
جمعبندی
نگهداری دستگاه جوش لیزر کاری پیچیده نیست، اما ثبات و منظم بودن آن اهمیت حیاتی دارد.
با اجرای همین چکلیستها:
• کیفیت جوش شما همیشه ثابت میماند
• دستگاه عمر بیشتری میکند
• هزینه تعمیرات تا ۷۰٪ کاهش پیدا میکند
• کار بدون توقف و بدون نگرانی انجام میشود
یک اپراتور حرفهای کسی نیست که سریع جوش بزند؛ کسی است که میداند چطور دستگاه را سالم نگه دارد.